Çekin Ödenmesi İbrazı Süresi

Çeki Kim Ödeme İçin İbraz Eder ?

Ödeme için ibrazı meşru hamil gerçekleştirir. 

Nama yazılı çek için yazılı devir beyanı ile ispatlanır.

Emre yazılı çek için ciro zincirinden anlaşılır.

Hamiline yazılı çek için senet gösterilmesi yeterlidir.

Baştan söylemekte faydalı olan bir konu çek hususlarının ibraz ve tahsil süreleri çok önemlidir öncesinde ve muaccelliyet tarihde mutlaka ağırlıklı icra davaları üzerine çalışan bir icra avukatı ile süreci takip etmeniz faydalı olacaktır.

Çek Kime İbraz Edilir ?

Muhatap bankaya ibrazı yapılır ve ödeme istenir. İbraz muhatap şubeye yapılabileceği gibi, aynı bankanın birden fazla şubesi var ise, bunlardan herhangi birine de yapılabilir. ( Çek Kanunu madde 3/1 )

Bu ibraz geçerli bir ibrazın tüm hüküm ve sonuçlarının ortaya çıkmasını sağlar.

Çek bir takas odasına ibraz edilirse bu da ödeme için ibraz yerine geçer. ( Türk Ticaret Kanunu 798 ve Çek Kanunu madde 8/3 )

Bu durumda çek, doğrudan şubeye gidilerek değil takas odası aracılığı ile ibraz edilmiş olur.

Örnek verecek olursak;

Muhatap bankası Yapı Kredi olarak gösterilen bir çekin hamili Hikmet, Akbank müşterisidir. Hikmet bu çeki 2 şekilde ödenmek üzere ibraz edebilir.

1.si doğrudan Yapı Krediye götürüp ibrazı gerçekleştirip ödeme talep edebilir.

2.si Hamil çeki Akbank oradan takas odasına ibraz etmiş olacak.  Takas odası Yapı Krediye ibraz edecek karşılık varsa Akbank’a ödeme yapılacak. Akbank’da ödemeyi hamile verecek.

2. durumda takas odasının çeki yapı krediye ilettiği an ibrazı yapılmış sayılacaktır.

Çek Ne Zaman İbraz Edilir ?

Çek görüldüğünde ödenir. Buna aykırı kayıt yazılmamış sayılır. ( Türk Ticaret Kanunu madde 795/1 )

Çek düzenleme günü olarak gösterilen günden önce ödenmek için ibraz edilirse, ibraz günü ödenir. ( Türk Ticaret Kanunu ( 795/2 )

Düzenleme tarihinden önce ödenmek için ibraz edilen çekin karşılığı varsa ödenir. Kısmen veya tamamen karşılığı olmayan çek’e ilişkin başvuru hakkı kullanılamaz ve takip yapılamaz. Hamil düzenleme tarihi olarak yazılan tarihi bekler ve kanuni ibraz süresi içinde muhatap bankaya ibraz ederek ödeme talep eder. Bu tarihte çek kısmen veya tamamen karşılıksız kalmış ise karşılıksızdır işlemine tabi tutularak gerekli başvuru ve takip yolları kullanılabilir. ( Çek Kanunu madde 3/8 )

Çek İbrazı Hangi Süre İçinde Yapılmalıdır ?

Çek, düzenlendiği yerde ödenecekse 10 gün, düzenlendiği yerden başka bir yerde ödenecekse 1 ay içinde çek ibraz edilmelidir. ( Türk Ticaret Kanunu madde 796/1 )

Yer kavramından ne anlaşılacağı konusunda açıklık yoktur. En doğru yöntem il coğrafi sınırları ele alınarak yer kavramının tespiti olacağı kanaatindeyiz.

Örnek vermek gerekirse;

Düzenleme yeri İstanbul olan Ödeme yeri Kocaeli olan çekin ibraz süresi 1 aydır.

Düzenleme yeri İstanbul olan Ödeme yeri İstanbul olan çekin ibraz süresi 10 gündür.

Düzenlendiği ülke ile ödeneceği ülke aynı olmayan çek, bu ülkeler aynı kıtada ise 1 ay ve ayrı kıtalarda yer alıyorsa 3 ay içinde ibrazı sağlanmalıdır.

Bir Avrupa ülkesinde düzenlenip Akdenize kıyısı olan bir ülkede ödenecek olan veya tam tersi durumunda olan çek aynı kıtada düzenlenmiş ve ödemesi şart kılınmış sayılır. Yani 1 aylık ibraz süresine tabidir. ( Türk Ticaret Kanunu madde 796/2 )

10 gün , 1 ay, 3 aylık süreler, çekte yazılı olan düzenleme tarihinden itibaren, yani bu tarihin ertesi günü başlar. ( Türk Ticaret Kanunu madde 796/3 )

Çek ve bono Türk Ticaret Kanununda düzenlenmiş evraklar olup sürelerin oldukça önemi olduğu bir konudur. Bu sebeple süreci bir icra avukatı ile devam ettirmeniz hak kaybı yaşama ihtimalini azaltacaktır.