Ceza Davası İstinaf Süreci ve Başvuru
İstinafın kelime anlamı “Baştan başlamak, yeniden başlamak” dır.
Yargıtay ile ilk derece mahkemeleri arasında kurulan üst derece mahkemeleri tarafından yapılan yargısal denetimdir. Mahkemelerin verdiği kararlar bir üst mahkemede yeniden incelenir; gerekli görülürse tekrar duruşma yapılır, delil toplanarak tanık veya tanıklar bir kez daha dinlenebilir.
Yazı İçeriği
Hangi Kararlar İstinaf Denetimine Tabidir ?
İstinaf denetimi, suçluların geri verilmesi talebine ilişkin kararlar hariç olmak üzere ceza mahkemelerinden verilen hükümlere ve hükümden önce verilip hükme esas teşkil eden veya başkaca kanun yolu öngörülmemiş olan mahkeme kararlarına gidilecek kanun yoludur. ( Türk Ceza Kanunu madde 18 ve Ceza Muhakamesi Kanunu madde 272 )
Hapis cezaları, adli para cezaları ve güvenlik tedbirlerine ilişkin hükümler istinaf yoluna konu olabilir.
Otomatik İstinaf Nedir ?
Otomatik istinaf gibi bir kelime ceza kanumumuzda bulunmamaktadır. 15 yıl ve daha fazla hapis cezalarına ilişkin hükümler bölge adliye mahkemelerince talep olmaksısız re’sen istinaf incelemesine konu olur.
Hangi Kararlar için İstinaf Başvurusu Yapılamaz?
- Hapis cezasından çevrilen adlî para cezaları hariç olmak üzere, sonuç olarak belirlenen üçbin Türk Lirası dâhil adlî para cezasına mahkûmiyet hükümlerine,
- Üst sınırı beşyüz günü geçmeyen adlî para cezasını gerektiren suçlardan beraat hükümlerine,
- Kanunlarda kesin olduğu yazılı bulunan hükümlere,
Karşı istinaf yoluna başvurulamaz.
İstinaf Süresi Nedir? Nasıl Başvuru Yapılır ?
İstinaf istemi, hükmün açıklanmasından itibaren 7 gün içinde yapılmalıdır. Hüküm istinaf kanunyoluna başvurma hakkı olanların yokluğunda açıklanmışsa süre tebliğ itibaren başlar. ( Ceza Muhakemesi Kanunu madde 272/2 )
Kimler İstinaf Kanunyoluna Talebinde Bulunabilir ?
Sanık ve katılan sıfatını kazanmış olanlar ile katılma isteği karara bağlanmamış, reddedilmiş veya katılan sıfatını alabilecek surette suçtan zarar görmüş bulunanların dilekçe veya beyanında, başvuruya ilişkin nedenleri göstermeleri zorunlu değildir.
Cumhuriyet Savcısı, istinaf yoluna başvurma nedenlerini gerekçeleriyle birlikte yazılı isteminde açıkça göstermelidir. Bu istem ilgililere tebliğ edilir ve ilgililer de 7 gün içinde cevaplarını bildirebilirler.
İstinaf Başvurusu Sonucunda Ne Olur ?
Süresi içinde yapılan istinaf başvurusu, hükmün kesinleşmesini engeller.
Bölge Adliye Mahkemesi tarafından İstinaf İncelemesinin 3 farklı sonucu bulunmaktadır :
Esastan ret kararı : ilk derece mahkemesinin kararında usule veya esasa ilişkin herhangi bir hukuka aykırılığın bulunmadığı, delillerde veya işlemlerde herhangi bir eksiklik bulunmadığı, ispat bakımından değerlendirmenin yerinde olduğu hallerde verilir.
İlk derece mahkemesinin hükmünün bozularak dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesi Kararı ( Hükmün Bozulması Kararı ) : İlk derece mahkemesinin kararında kesin hukuka aykırılık nedenlerinden birinin bulunması halinde verilir ve dosya yeniden incelenmek ve hükmolunmak üzere hükmü bozulan ilk derece mahkemesine veya kendi yargı çevresinde uygun göreceği diğer bir ilk derece mahkemesine gönderilir.
İlk derece mahkemesinin hükmünün kaldırılarak davanın bölge adliye mahkemesinde yeniden görülmesine, ( Davanın Yeniden Görülmesi Kararı ) : İlk derece mahkemesinin kararında kesin hukuka aykırılk hallerinden başka bir aykırılığın tespit edildiği hallerde verilir. Bu halde gerekli tedbirler alındıktan sonra ilk derece mahkemesinin kararı kaldırarak davanın yeniden görülmesine ve duruşma hazırlığı işlemlerine başlanmasına karar verilir.
İstinaf sürecinde bir çok davada sonucunda hükmün bozulması kararları alınmaktadır. Bu sebeple mutlaka bir ceza avukatı hakimiyetiyle süreç gerçekleştirilmelidir.