Dolandırıcılık, Hırsızlık, Yağma Suçlarında Zararın Bir Kısmının Soruşturma Aşamasında Kalan Kısmının Kovuşturma Aşamasında Giderilmesi Halinde Etkin Pişmanlık İndirimi Nasıl Olmalıdır.

15.02.2023

Türk Ceza Kanunu 168. Maddesinde dolandırıcılık, hırsızlık, yağma(gasp) suçlarına yönelik etkin pişmanlık hükümleri düzenlenmiştir. Etkin pişmanlık hükümlerinin yararlanılması için kanun koyucu aşamalı bir durumun uygulanmasını öngörmüştür. Bu aşamalar soruşturma ve kovuşturma aşamasıdır. Suçun faili, zararın soruşturma aşamasında giderilmesi durumunda daha fazla indirimden yararlanacağını düzenlemiştir.Bu yazıda fail, zararın bir kısmını soruşturma aşamasında ödemiş ise kalanı kovuşturma aşamasında ödediğinde etkin pişmanlık indiriminin nasıl olması gerektiğine açıklık getireceğiz.

Aslolan mağdurun zararına en kısa sürede ulaşmasıdır. Ancak suçluyu cezalandırmak yerine kanun koyucu failin topluma da en kısa sürede kazandırılmasını amaçlamıştır. Daha önceki yazılarımızda da bahsettiğimiz gibi soruşturma aşamasında şüpheli, en etkin şekilde hangi haklarının olduğu tarafına anlatılmalı ve bu haklarını etkin kullanma imkanı kendisine verilmelidir. Bu bağlamda soruşturma aşamasında zararı giderme iradesi göstermiş bir kişinin kovuşturma aşamasında zararı gidermiş olması halinde fail soruşturma aşamasında zarar gidermiş gibi indirim yapılmalıdır. Ancak Yargıtay Ceza Genel Kurulu 5.3.2020 tarihli 2017/17-485 Esas, 2020/156 kararında soruşturma aşamasında kısmi zararın kovuşturma aşamasında giderilmesi halinde mağdurun muvafakati ile soruşturma aşamasındaki indirimden yararlanabileceğine hükmetmiştir. Bu kararda

..suçun mağdurunun, farklı evrelerde gerçekleşen iade nedeniyle ceza indirimine muvafakat göstermesi üzerine, pişmanlık iradesinin ilk olarak soruşturma aşamasında tezahür ettiği ..

şeklindeki açıklaması kanaatimizce yanlış karardır. Çünkü zararın giderilmesine yönelik muvafakatin şartları TCK 168/4. maddesinde belirtilmiştir. Ancak ve ancak “Kısmen geri verme veya tazmin” halinde mağdurun muvafakati aranırken zararın farklı aşamalarda tamamlanması sebebiyle mağdurun rızasını aramak kanunun düzenlenme amacına aykırı olduğunu düşünmekteyim.