Haksız Tutuklama Nedeniyle Tazminat Davası

Tazminat davasının koşulları Ceza Muhakamesi Kanunu madde 142’de ayrıntılı olarak gösterilmiştir.

Tazminat davası açma süresi, 3 aydır. Süre, karar veya hükümlerin kesinleştiğinin ilgilisine tebliğinden itibaren başlar ve davanın her halde kararın veya hükmün kesinleşme tarihini izleyen 1 yıl içinde açılması gerekir. Sürenin başlangıç tarihi, tazminata dayanak olan işlemin yapıldığı dava sonunda verilen karar veya hükümlerin kesinleştiği tarihtir. Ancak esas olan, sanığın bunlardan haberdar olmasıdır diyebiliriz.

Kimler Tazminat Davası Açabilir

Tazminat talebinde bulunacak kişi, bizzat kanundışı yakalama veya tutuklama işlemiyle karşı karşıya kalan kişidir. Ayrıca orantısız aramadan doğrudan doğruya zarar görenler veya elkoyma işleminden zarar gören malik ya da zilyet tazminat talep edebilirler.

Nasıl Tazminat Talebinde Bulunulur?

Tazminat talebinde bulunan kişi, bunu süresi içinde bir dilekçe ile yapmalıdır. Dilekçede, tazminat talebinde bulunan kişinin açık kimliği ve adresi, zarara uğradığı işlemin ve zararın niteliği ve niceliği yazılmalı ve bunların belgeleri dilekçeye eklenmelidir.

Dilekçedeki bilgiler ve belgeler yetersiz ise eksikliğin 1 ay içinde giderilmesi, aksi halde davanın reddedileceği ilgiliyi duyrulur. Süresinde eksiği tamamlamayan dilekçe mahkemece, itiraz yolu açık olmak üzere reddolunur.

Tazminat Davasında Yetkili Mahkeme ?

Dava, zarara uğrayan kişinin oturduğu yer ağır ceza mahkemesinde görülür. Ancak o yer ağır ceza mahkemesi tazminat konusu işlemle ilişkili ise ve aynı yerde başka bir ağır ceza dairesi yoksa dava en yakın yer ağır ceza mahkemesinde görülür.

Mahkeme, gözaltı veya tutuklamayla ilgili dosyayı inceledikten sonra yeterli gördüğü dilekçe ve eki belgelerin bir örneği davalı Devlet Hazinesinin kendi yargı çevresindeki temsilcisine tebliğ ederek, varsa beyan ve itirazlarını 15 gün içinde yazılı olarak bildirmesini ister.

Mahkeme, talebin ve ispat belgeleri ile davalı Devlet Hazinesinin karşı bildiriminin değerlendirilmesinde ve verilecek tazminat miktarının saptanmasında gerekli gördüğü her türlü araştırmayı yapar veya hakimlerden birine yaptırır.

Öte yandan, mahkeme istemde bulunanı, Cumhuriyet savcısını ve Hazine temsilcisini dinledikten sonra kararını verir. Bu hüküm, tazminat talebinin duruşmalı inceleceğini göstermektedir.

5271 sayılı Ceza Muhakamesi Kanunu’nda ağır ceza mahkemesinin kararına karşı başvurulabilecek kanun yolu istinaftır.

Tazminat İstenemeyecek Haller

Bazı kişilerin tazminat talebi mümkün değildir. Bu kişiler şunlardır ; ( Ceza Muhakamesi Kanunu madde 144 )

• Gözaltı ve tutukluluk süresi başka bir hükümlülüğünden indirilenler,
• Tazminata hak kazanmadığı halde, sonradan yürürlüğe giren ve lehte düzenlemeler getiren kanun gereği, durumları tazminat istemeye uygun hale dönüşenler,
• Ölüm, genel veya özel af, şikayetten vazgeçme, uzlaşma gibi nedenlerle hakkında kovuşturmaya yer olmadığına veya davanın ortadan kaldırılmasına veya düşmesine karar verilen veya kamu davası ertelenen veya düşürülenler,
• Kusur yeteneğinin bulunmaması nedeniyle hakkında ceza verilmesine yer olmadığına karar verilenler,
• Adli makamlar önünde gerçek dışı beyanla suç işlediğini veya suça katıldığını bildirerek gözaltına alınmasına veya tutuklanmasına neden olanlar.