Oturum İzni ve Deport Sınır Dışı İşlemleri

Son yıllarda dünyanın etrafında oluşan kriz dalgasının etkisi sadece ekonomik yönüyle maalesef ki kalmamaktadır. Kriz dalgasının tabiatıyla yaşam mücadalesinin bir gereği olarak göç etkisini oldukça etkilemiştir. Türkiye coğrafi konumu itibariyle asya ve avrupa kıtasının ortasında yer almış olduğu da düşünüldüğünde dünyanın en fazla göç alan ülkelerinden biri haline gelmiştir. Tabi herşey silsileyle devam etmektedir.

Göçün hukuki boyutuna etkisine baktığımız zaman göç popülasyonunu incelediğimizde kara avrupası hukukunu benimsemiş olan ülkelerden göçlerin çok az olduğunu görmekteyiz. Bu durum yabancıların daha çok hukuki zorluk yaşayacağı anlamına gelmektedir. Yabancı göç popülasyonu en çok Suriye’den yani arap ve etnik kökeni ayırt etmeksizin arapça konuşan ve suriye hukuk sistemi olarak da muamelat yani bizdeki karşılığı Medeni Hukuk olarak İslam Hukuku uygulanmaktaydı. Yine evlilik kaydı, mülkiyet kayıtları mahkemelerce tutulmaktaydı. Direniş başlayınca gerek evlilik gerekse mülkiyet kayıtlarıyla ilgili sicil tutulmasında boşluk yaşanmamasına özen gösteren bir hukuk sistemiyle yönetiliyordu.

Daha sonra Türkmenler ve hatta afrika ülkelerinden bile ülkemize göç dalgası oluşmakta ve bu insanların hukuk sistemimizle ilgili genel olarak hiç bir fikri de bulunmamaktadır. Bu bilgisizlik sonucu bir çok hak kaybı yaşamaktadırlar.

Bu haklar kayıpları genelde deport tabir edilen sınır dışı edilme, idari gözetim, türkiyeyi terke davet etme gibi seçenekler olabilir.
Şimdi genel hatlarıyla göç idaresinin açıklayıcı yazısını paylaşmak istiyorum:

Sınır Dışı Etme Kararı

YUKK’nun 54 üncü maddesinde düzenlenen sebepleri ihlal edenler hakkında uygulanır. Kanunun açık lafzı gereği bu karar sadece valiliklerce alınabilir. Sınır dışı etme kararının değerlendirme ve karar aşaması en fazla 48 saat sürer.

Sınır Dışı Etme Kararı Alınacaklar

Kanunun 54 üncü maddesinde yer alan durumlardan birinin veya bir kaçının oluşması durumunda, YUKK’nun 55 inci maddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, valiliğin sınır dışı etme kararı alması zorunludur.
Aşağıda sayılanlar YUKK’nun 54 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan kimseler olup haklarında sınır dışı etme kararı alınır. a)  5237 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi kapsamında sınır dışı edilmesi gerektiği değerlendirilenler (m.54/1-a), b)  Terör örgütü veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar (m.54/1-b),
c)  Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar (m.54/1-c),
d)  Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar (m.54/1-ç),
e)  Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar (m.54/1-d),
f)   Vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler (m.54/1-e),
g)  İkamet izinleri iptal edilenler (m.54/1-f),
h)  İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal edenler (m.54/1-g),
ı)   Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler (m.54/1-ğ),
i)   Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler (m.54/1-h),
j)   Hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenler (m.54/1-ı),
k)  Uluslararası koruma başvurusu reddedilenler, uluslararası korumadan hariçte tutulanlar, uluslararası koruma başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilenler, uluslararası koruma başvurusunu geri çekenler, uluslararası koruma başvurusu geri çekilmiş sayılanlar, uluslararası koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra 6458 Sayılı Kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye’de kalma hakkı bulunmayanlar (m.54/1-i),
l)   İkamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden, on gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar (m.54/1-j).
m) Uluslararası koruma başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi olup ülke güvenliği için tehlike oluşturduğuna dair ciddi emareler bulunanlar (m.54/2),
n)  Uluslararası koruma başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi olup kamu düzeni açısından tehlike oluşturan bir suçtan kesin hüküm giyenler (m.54/2).

Sınır Dışı Etme Kararı Alınmayacaklar

 54 üncü madde kapsamında olsalar dahi, aşağıdaki yabancılar hakkında sınır dışı etme kararı alınmaz:
a)  Sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunanlar (m.55/1-a),
b)  Ciddi sağlık sorunları, yaş ve hamilelik durumu nedeniyle seyahat etmesi riskli görülenler (m.55/1-b),
c)   Hayati tehlike arz eden hastalıkları için tedavisi devam etmekte iken sınır dışı edileceği ülkede tedavi imkânı bulunmayanlar (m.55/1-c),
d)   Mağdur destek sürecinden yararlanmakta olan insan ticareti mağdurları (m.55/1-ç),
e)   Tedavileri tamamlanıncaya kadar, psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddet mağdurları (m.55/1-d).
55 inci madde kapsamında olup olmadıklarına ilişkin değerlendirme her yabancı için ayrı ayrı yapılır. Bu yabancıların ülkede kalabilmesi için YUKK’nun 46 ncı maddesi gereği kendilerine insani ikamet izni verilebilecek olup, bu kimselerden belli bir adreste ikamet etmeleri, istenilen şekil ve sürelerde bildirimde bulunmaları da istenebilecektir.
Söz konusu durumların sona ermesi hâlinde bu yabancılar hakkında sınır dışı etme kararı alınacaktır.

Sınır Dışı Etme Kararına Karşı Yargı Yolu

Sınır dışı etme kararı, gerekçeleriyle birlikte hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. Hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancı, bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa kendisi veya yasal temsilcisi, kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgilendirilir.

İdare mahkemesine başvuru ve özellikleri:

Yabancı veya yasal temsilcisi ya da avukatı, sınır dışı etme kararına karşı, kararın tebliğinden itibaren on beş gün içinde idare mahkemesine başvurabilir.
Mahkemeye başvuran kişi, sınır dışı etme kararını veren makama da başvurusunu bildirir.
Mahkemeye yapılan başvurular on beş gün içinde sonuçlandırılır.
Mahkemenin vermiş olduğu karar kesindir.
Yabancının rızası saklı kalmak kaydıyla, dava açma süresi içinde veya yargı yoluna başvurulması hâlinde yargılama sonuçlanıncaya kadar yabancı sınır dışı edilmez. Bir diğer ifade ile sınır dışı kararına karşı yargı yoluna başvurulması durumunda ayrıca yürütmenin durdurulmasının talep edilmesine gerek yoktur, çünkü başvuru ile işlem re’sen durur.
Bireysel başvuru hakkı Anayasa ile herkese tanındığından, hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancı da, idare mahkemesinin kararı üzerine Anayasa Mahkemesine başvurabilir.

İdari Gözetim Kararı

Sınır dışı etme kararı alınanlardan aşağıda sayılanlar hakkında valilik tarafından idari gözetim kararı alınır:
Kaçma ve kaybolma riski bulunanlar,
Türkiye’ye giriş veya çıkış kurallarını ihlal edenler,
Sahte ya da asılsız belge kullananlar,
Kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın Türkiye’den çıkmaları için tanınan sürede çıkmayanlar,
Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar.

Haklarında idari gözetim kararı alınanlar Geri Gönderme Merkezlerinde (GGM) tutulurlar.
GGM’ndeki idari gözetim süresi altı ayı geçemez. Ancak bu süre, sınır dışı etme işlemlerinin yabancının iş birliği yapmaması veya ülkesiyle ilgili doğru bilgi ya da belgeleri vermemesi nedeniyle tamamlanamaması hâlinde, en fazla altı ay daha uzatılabilir.
İdari gözetimin devamında zaruret olup olmadığı, valilik tarafından her ay düzenli olarak değerlendirilir. Gerek görüldüğünde, otuz günlük süre beklenilmez.
İdari gözetiminin devamında zaruret olmadığı değerlendirilenler derhal Bakanlığa bildirilir. Bakanlığın uygun görmesi halinde yabancı hakkındaki idari gözetim kararı kaldırılır ve kendisine Çıkış İzin Belgesi verilir. Bu yabancılardan belli bir adreste ikamet etmeleri veya istenilen şekil ve sürelerde bildirimde bulunmaları istenebilir.

İdari Gözetim Kararına Karşı Yargı Yolu

İdari gözetim kararı, idari gözetim süresinin uzatılması ve her ay düzenli olarak yapılan değerlendirmelerin sonuçları, gerekçesiyle birlikte yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. Aynı zamanda, idari gözetim altına alınan kişi bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa, kendisi veya yasal temsilcisi kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgilendirilir.

Sulh ceza hakimine başvuru:
İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, idari gözetim kararına karşı sulh ceza hâkimine başvurabilir.
Başvuru idari gözetimi durdurmaz.
Dilekçenin idareye verilmesi hâlinde, dilekçe yetkili sulh ceza hâkimine derhâl ulaştırılır.
Sulh ceza hâkimi incelemeyi beş gün içinde sonuçlandırır.
Sulh ceza hâkiminin kararı kesindir.
İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, idari gözetim şartlarının ortadan kalktığı veya değiştiği iddiasıyla yeniden sulh ceza hâkimine başvurabilir.
İdari gözetim işlemine karşı yargı yoluna başvuranlardan, avukatlık ücretlerini karşılama imkânı bulunmayanlara, talepleri hâlinde 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu hükümlerine göre avukatlık hizmeti sağlanır.

Türkiye’yi Terke Davet

Sınır dışı etme kararı alınanlara, sınır dışı etme kararında belirtilmek kaydıyla, Türkiye’yi terk edebilmeleri için on beş günden az olmamak üzere otuz güne kadar süre tanınır.
Türkiye’den çıkış için süre tanınan kişilere, hiçbir harca tabi olmayan “Çıkış İzin Belgesi” verilir.
Türkiye’yi terke davet edilenlerden, süresi içinde ülkeyi terk edenler hakkında giriş yasağı kararı alınmayabilir.
Süresi içinde Türkiye’yi terk etmeyen yabancılar, idari gözetim altına alınır.
Aşağıdaki kişiler Türkiye’yi terke davet edilmez ve kendilerine yukarıda bahsi geçen süre uygulanmaz:
a) Kaçma ve kaybolma riski bulunanlar,
b) Yasal giriş veya yasal çıkış kurallarını ihlal edenler,
c) Sahte belge kullananlar,
d) Asılsız belgelerle ikamet izni almaya çalışanlar veya aldığı tespit edilenler,
e) Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar.

Sınır Dışı Etme Kararının Yerine Getirilmesi

Geri gönderme merkezindeki yabancılar, kolluk birimi tarafından sınır kapılarına götürülür.
Geri gönderme merkezlerine sevk edilmesine gerek kalmadan sınır dışı edilecek olan yabancılar, Genel Müdürlük taşra teşkilatının koordinesinde kolluk birimlerince sınır kapılarına götürülür.
Genel Müdürlük sınır dışı işlemleriyle ilgili olarak uluslararası kuruluşlar, ilgili ülke makamları ve sivil toplum kuruluşlarıyla da iş birliği yapabilir.

Sınır Dışı Edilecek Yabancının Seyahat Masrafları

Yabancıların pasaportları veya diğer belgeleri, sınır dışı edilinceye kadar tutulabilir ve sınır dışı işlemlerinde kullanılmak üzere biletleri paraya çevrilebilir.
Sınır dışı edilecek yabancıların seyahat masrafları kendilerince karşılanır. Bunun mümkün olmaması hâlinde, masrafların eksik kalan kısmı veya tamamı Genel Müdürlük bütçesinden ödenir. Masraflar geri ödenmediği sürece, yabancının Türkiye’ye girişine izin verilmez.

Masrafların yabancı tarafından karşılanamadığı durumlar için konulacak tahdit, niteliği itibariyle bir sınırlama sebebidir. Yabancı hakkında başka bir yasak konulmamışsa, masrafları ödemesi şartıyla sınırlama kaldırılacaktır ve ülkeye girişine izin verilecektir.

Sınır dışı etme sebebiyle gerçekleşen masraflar 6183 sayılı kanunun birinci maddesi gereği bir amme alacağıdır ve maliye veznelerince tahsil edilecektir. 6183 sayılı Kanunun 104 üncü maddesi gereği, borçlu yabancı memlekette bulunduğundan, bu alacak için zamanaşımı işlemeyecektir. Bu sebeple yabancı hakkında süresiz bir tahdit girilmesine engel bulunmamaktadır.

Gerçek veya tüzel kişiler, kalışlarını veya dönüşlerini garanti ettikleri yabancıların sınır dışı edilme masraflarını ödemekle yükümlüdür.

Yabancıyı izinsiz çalıştıran işveren veya işveren vekillerinin, yabancının sınır dışı edilme işlemleri konusundaki yükümlülükleri hakkında 4817 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin üçüncü fıkrası “Çalışma izni bulunmayan yabancıyı çalıştıran işveren veya işveren vekillerine her bir yabancı için beş bin Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu durumda, işveren veya işveren vekili yabancının ve varsa eş ve çocuklarının konaklama giderlerini, ülkelerine dönmeleri için gerekli masrafları ve gerektiğinde sağlık harcamalarını karşılamak zorundadır.” hükmü amir olup bu düzenleme çerçevesinde işlem tesis edilecektir.

Sorularla YUKK Kapsamında Sınır Dışı Etme Süreci

Sınır Dışı Etme Kararı

Soru        : Sınır dışı etme kararına esas olacak değerlendirmeyi kim yapar?
Cevap    : İl veya ilçe göç idaresi müdürlüğü görevlileri tarafından yapılır.

Soru        : Sınır dışı etme işlemlerinde değerlendirme ve karar alınması süreci kaç saat sürer?
Cevap    : En geç 48 saat içinde sonuçlanmalıdır.

Soru        : YUKK’a göre sınır dışı edilecek yabancılar nerelere sınır dışı edilebilir?
Cevap    : Yabancılar, sınır dışı etme kararıyla, menşe ülkesine, transit gideceği ülkeye, Türkiye’ye gelmek üzere transit geçtiği ülkeye ya da başka bir üçüncü ülkeye sınır dışı edilebilir.

Soru        : Sınır dışı etme işlemlerinde değerlendirme ve karar alma sürecindeki 48 saatlik süre ne zaman başlar?
Cevap    : 48 saatlik süre, kolluk tarafından yakalanan yabancılarda, kolluğun yakalanan yabancıların kimliğine ilişkin bilgi ve belgeleri il göç idaresi müdürlüğüne ilettiği saat itibariyle; Yabancının, Kanunun 54 üncü maddesi kapsamında olduğunun il göç idaresi müdürlüğünce bizzat tespiti halinde ise yabancının il göç idaresi müdürlüğünde hazır bulunmasından itibaren başlar.

Soru        : Sınır dışı etme kararına esas olacak değerlendirme, il göç idaresi müdürlüğü görevlileri tarafından nerelerde yapılabilir?
Cevap    : Yabancının işlem gördüğü yerde, kolluk birimlerince yabancının yakalandığı ya da tespitinin yapıldığı yerlerde, il veya ilçe göç idaresi müdürlüğü bünyesinde, geri gönderme merkezlerinde veya il göç idaresi müdürlüğü tarafından uygun bulunan başka bir yerde değerlendirme yapılabilir.

Soru        : Sınır dışı etme kararıyla ilgili değerlendirmenin nerede tamamlanması gerekir?
Cevap    : Sınır dışı etme kararıyla ilgili değerlendirmenin, yabancının işlem gördüğü, yakalandığı veya tespit edildiği ilde tamamlanması esastır.

Soru        : Sınır dışı etme kararıyla ilgili değerlendirmenin, yabancının işlem gördüğü, yakalandığı veya tespit edildiği ilde tamamlanması esastır. İstisnası var mıdır, nedir?
Cevap    : Bu yerlerdeki idari ve fiziki kapasite ve diğer etkenlere bağlı olarak, valiliğin talebi ve Genel Müdürlüğün izniyle gerektiğinde bu yabancılar, haklarında sınır dışı etme kararıyla ilgili değerlendirme yapılmak üzere yakalandıkları yere en yakın ildeki il veya ilçe göç idaresi müdürlüğüne veya geri gönderme merkezine kolluk görevlileri tarafından sevk edilir.

Soru        : Sınır dışı etme kararı kim tarafından alınır?
Cevap    : Sınır dışı etme kararı, yabancının yakalandığı, işlem gördüğü veya tespit edildiği ildeki valilik tarafından re’sen veya Genel Müdürlüğün talimatı üzerine alınır.

Soru        : Sınır dışı etme kararı toplu olarak verilebilir mi?
Cevap    : Sınır dışı etme kararı, her yabancı için ayrı ayrı alınır.

Soru        : Sınır dışı etme kararı kimlere tebliğ edilir?
Cevap    : Karar, gerekçeleriyle birlikte hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. Hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancı, bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa kendisi veya yasal temsilcisi, kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgilendirilir.

İdare Mahkemesine Başvuru

Soru        : Yabancı veya yasal temsilcisi ya da avukatı, sınır dışı etme kararına karşı yargı yoluna başvurabilir mi?
Cevap    : Yabancı veya yasal temsilcisi ya da avukatı, sınır dışı etme kararına karşı, kararın tebliğinden itibaren on beş gün içinde idare mahkemesine başvurabilir.

Soru        : İdare mahkemesi sınır dışı etme kararına karşı yapılan başvuruyu kaç günde sonuçlandırır?
Cevap    : On beş gün içinde sonuçlandırır.

Soru        : İdare mahkemesinin sınır dışı etme kararına karşı verdiği kararın hukuki niteliği nedir?
Cevap    : Mahkemenin bu konuda vermiş olduğu karar kesindir.

Soru        : Sınır dışı etme kararına karşı idare mahkemesine başvuran yabancı tarafından, sınır dışı etme kararını alan makama bilgi verilmesi gerekir mi?
Cevap    : Sınır dışı etme kararına karşı idare mahkemesine başvuran yabancı tarafından, sınır dışı etme kararını alan makama bilgi verilmesi gerekir.

Soru        : Sınır dışı etme kararına karşı idare mahkemesine başvurulmasının, sınır dışı etme işlemine etkisi nedir?
Cevap    : Sınır dışı etme kararına karşı idare mahkemesine başvurulması halinde, sınır dışı etme işleminin yürütmesi re’sen durur.

Soru        : Sınır dışı etme işlemine karşı dava açma süresi içinde veya yargı yoluna başvurulması halinde yargılama sonuçlanmadan yabancı sınır dışı edilebilir mi?
Cevap    : Yabancının rızası saklı kalmak kaydıyla, “dava açma süresi içinde” veya “yargı yoluna başvurulması hâlinde yargılama sonuçlanıncaya kadar” yabancı sınır dışı edilmez.

Türkiye’yi Terke Davet

Soru        : Sınır dışı etme kararı alınanlara, sınır dışı etme kararında belirtilmek kaydıyla, Türkiye’yi terk edebilmeleri için ne kadar süre tanınır?
Cevap    : On beş günden az olmamak üzere otuz güne kadar süre tanınır.

Soru        : Kimlere Türkiye’yi terk edebilmeleri için süre tanınmaz?
Cevap    : Kaçma ve kaybolma riski bulunanlara, yasal giriş veya yasal çıkış kurallarını ihlal edenlere, sahte belge kullananlara, asılsız belgelerle ikamet izni almaya çalışanlara veya aldığı tespit edilenlere, kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlara süre tanınmaz.

Soru        : Türkiye’den çıkış için süre tanınan kişilere herhangi bir belge verilir mi?
Cevap    : Türkiye’den çıkış için süre tanınan kişilere, hiçbir harca tabi olmayan Çıkış İzin Belgesi verilir.

Soru        : Kanunun 54 üncü maddesine göre hakkında sınır dışı etme kararı alındıktan sonra, yabancının Kanunun 55 inci maddesinde sayılan hakkında sınır dışı etme kararı alınmayacak kişilerden olduğunun anlaşılması halinde, sınır dışı etme kararını alan makam tarafından ne yapılır?
Cevap    : Sınır dışı etme kararını alan makam tarafından işlem derhal iptal edilir.

İdari Gözetim

Soru        : Hakkında idari gözetim kararı alınan yabancılar, kim tarafından ve ne kadar sürede geri gönderme merkezlerine götürülür? İstisnası var mıdır?
Cevap    : Hakkında idari gözetim kararı alınan yabancılar, yakalamayı yapan kolluk birimince kırk sekiz saat içinde geri gönderme merkezlerine götürülürler. Ancak, sınır dışı etme kararı alınmasına ilişkin değerlendirmenin, yakalamanın gerçekleştiği ilden farklı bir yerde yapılması halinde, o ildeki kolluk birimleri de geri gönderme merkezine sevk işlemi yapabilir.

Soru        : İdari gözetimin devamında zaruret olup olmadığı, kim tarafından hangi aralıklarla değerlendirilir?
Cevap    : İdari gözetimin devamında zaruret olup olmadığı, valilik tarafından her ay düzenli olarak değerlendirilir.

Soru        : Hangi hallerde idari gözetimin devamında zaruret görülmeyebilir?
Cevap    : Sınır dışı etme kararının, yabancının idari gözetime alınmasından itibaren 6 ay içinde yerine getirilemeyeceğinin öngörülmesi, idari gözetim altında bulunan yabancının, Kanunun 55 inci maddesi kapsamına girdiğinin anlaşılması, Kanunun 57 nci maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde yabancı hakkında idari gözetim kararı alınmasına esas teşkil eden kaçma kaybolma riskinin ortadan kalkması,  yabancının gönüllü geri dönüş desteğine başvurması durumlarında idari gözetimin devamında zaruret görülmeyebilir.

Soru        : Geri gönderme merkezlerindeki idari gözetim süresi ne kadar sürer? Uzatılabilir mi?
Cevap    : Geri gönderme merkezlerindeki idari gözetim süresi altı ayı geçemez. Ancak bu süre, sınır dışı etme işlemlerinin yabancının iş birliği yapmaması veya ülkesiyle ilgili doğru bilgi ya da belgeleri vermemesi nedeniyle tamamlanamaması hâlinde, en fazla altı ay daha uzatılabilir.

Soru        : İdari gözetim kararı, idari gözetim süresinin uzatılması ve her ay düzenli olarak yapılan değerlendirmelerin sonuçları kimlere ve nasıl tebliğ edilir?
Cevap    : İdari gözetim kararı, idari gözetim süresinin uzatılması ve her ay düzenli olarak yapılan değerlendirmelerin sonuçları, gerekçesiyle birlikte yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir.

Soru        : İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, idari gözetim kararına karşı yargı yoluna başvurabilir mi?
Cevap    : İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, idari gözetim kararına karşı sulh ceza hâkimine başvurabilir.

Soru        : İdari gözetim kararına karşı başvurulan sulh ceza hâkimi kaç gün içinde karar verir, verdiği kararın hukuki niteliği nedir ve yapılan başvuru idari gözetim kararını durdurur mu?
Cevap    : Başvuru idari gözetimi durdurmaz. Sulh ceza hâkimi incelemeyi beş gün içinde sonuçlandırır. Sulh ceza hâkiminin kararı kesindir.

Sınır Dışı Etme Kararının Uygulanması

Soru        : Sınır dışı etme kararının uygulanmasıyla ilgili işlemler, kim/kimler tarafından yapılır?
Cevap    : Sınır dışı etme kararının uygulanmasıyla ilgili işlemler, il göç idaresi müdürlüğü veya geri gönderme merkezi müdürlüğü tarafından yapılır.

Soru        : Geri gönderme merkezinden sınır kapılarına yapılacak sevkler ile geri gönderme merkezlerine sevk edilmeden sınır dışı edilecek yabancılar için nasıl bir prosedür izlenir?
Cevap    : Geri gönderme merkezinden sınır kapılarına yapılacak sevkler ile geri gönderme merkezlerine sevk edilmeden sınır dışı edilecek yabancılar için il göç idaresi müdürlüğü, kolluk birimleriyle temasa geçerek sevk işleminde görev alacak personelin belirlenmesini talep eder. Görevlendirme, valilik makamının onayına sunulur.

Soru        : Yabancıların sınır kapılarına götürülmesiyle ilgili araç, gereç, personel ve ulaşım organizasyonu ile diğer masrafların karşılanmasından kim/kimler sorumludur?
Cevap    : Yabancıların sınır kapılarına götürülmesiyle ilgili araç, gereç, personel ve ulaşım organizasyonu ile diğer masrafların karşılanmasından, il göç idaresi müdürlükleri veya geri gönderme merkezi müdürlükleri sorumludur.

Soru        : Sevk sırasındaki risk değerlendirmesi ve görev alacak kolluk personeli sayısı kim tarafından belirlenir?
Cevap    : Sevk sırasındaki risk değerlendirmesi ilgili kolluk birimi tarafından yapıldıktan sonra, sevkte görev alacak kolluk personelinin sayısı belirlenir. Bu amaçla geri gönderme merkezi veya il göç idaresi müdürlükleri,  sevk işlemine konu olan yabancılar hakkında ilgili kolluk birimini önceden bilgilendirir.

deport edilme, sınır dışı edilme gibi problemleri yabancılar hukuku alanında çalışan bir avukat yardımıyla da çözebilirsiniz. Unutmayın ki sınır dışı edilme ve deport edilme işlemlerine karşı belirtilmiş sürelerde dava yoluna ve itiraz yoluna gidilmesi gerekmektedir. Bu itiraz süreleri hayati öneme sahiptir. Bu sebeple bu konuları önemseyip hak kaybı yaşamamaya dikkat etmelisiniz.

Av. Tevfik Yıldırım