Zorunlu trafik sigortası, karayollarına çıkan her araç sahibi tarafından yasal olarak araç için yaptırılması gereken ve oluşabilecek kazalarda 3. kişilere verilecek maddi ve bedeni zararları poliçe limitleri kapsamında güvence altına almak amacıyla tasarlanan sigorta türüdür.

Zorunlu trafik sigortası kaynağını Türk Borçlar Kanunu’ndan almaktadır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, Zorunlu Mali Sorumluluk(Trafik) Sigortası Poliçe Genel Şartları yer almaktadır.

Trafik kazaları sonrasında söz konusu hasarları sigorta şirketinizin tazmin etmesi için yapmanız gereken tek şey talebinizi bazı evraklar eşiliğinde bildirmenizdir. Trafik kazalarında sigorta şirketlerinin tazminat ödemesi yapmak için evraklar farklı gruplara ayrılmıştır.  Trafik sigortası teminatları 3 farklı grupta değerlendirilir: Maddi zararlar, bedeni hasarlar ve vefat. Talep edilen evraklar, hasarın şiddetine göre değişiklik gösterebilir.

Genelde aşağıdaki trafik sigortası kapsamında sigorta şirketine başvuru yaparken bazen ek belgeler de yer almaktadır.

Maddi Zarar Tazminatı İçin Gerekli Belgeler

1. Poliçe örneği
2. Trafik kazası tespit tutanağı
3. Hasara ait fotoğraflar
4. İfade ya da görgü tanığı tutanakları
5. Sürücülerin ehliyet ve ruhsat fotokopileri
6. Kazayla ilgili diğer belgeler
7. Gerek görülmesi durumunda eksper ve alkol raporu

Bedeni Hasarlarda Gerekli Evraklar

Yaralanma Durumunda Tazminat Almak İçin Gerekli Belgeler

1. Trafik kazası tespit tutanağı
2. Yaralının taburcu edildiğini gösteren hastane raporu
3. Reçete
4. Fatura, makbuz vb tedavi gider belgeleri

Sakatlanma Durumunda Tazminat Almak İçin Gerekli Belgeler

1. Trafik kazası tespit tutanağı
2. Tam donanımlı bir hastaneden alınan ve sakatlığın durumunu gösteren rapor
3. Sakat kalan kişinin gelir durumunu gösteren belge
4. Olay mahkemeye intikal ettiyse mahkeme kararı
5. Kazayla ilgili diğer belgeler

Vefat Halinde Tazminat İçin Gerekli Belgeler

1. Trafik kazası tespit tutanağı
2. Ölüm muayene raporu
3. Aile nüfus kayıt örneği
4. Veraset ilamı
5. Vefat eden kişinin gelir durumunu gösteren belge
6. SGK geliri bağlanmış ise gelirin peşin değerini gösteren belge
7. Kazayla ilgili diğer belgeler

Trafik Kazalarında Sigorta Şirketlerinin Sorumluluğu

Trafik kazası neticesinde açılacak maddi tazminat davalarında, kusurlu tarafa ait aracın Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası kapsamındaki trafik sigortası, kaza neticesinde meydana gelen maddi zararları (kazaya karışan) sigortalı ile birlikte müştereken ve müteselsilen ödemek zorundadır. Sigorta şirketinin sorumluluğu, sigorta poliçesinde belirtilen rakamla sınırlıdır. Halen Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası kapsamındaki poliçe miktarları 100.000 TL ile 175.000 TL arasındadır. Bu nedenle, trafik kazası neticesinde meydana gelen zarar 300.000 TL olsa bile , sigorta şirketi poliçede belirtilen rakamla sorumlu olacaktır. Genellikle sigorta şirketleri meydana gelen trafik kazası dolayısı ile sadece maddi zararlardan sorumlu olup manevi zararlardan bir sorumluluğu söz konusu değildir. Fakat poliçede, sigorta şirketine manevi tazminat için ekstra bir prim ödenmiş ve manevi tazminat da poliçe kapsamına alınmış ise, sigorta şirketi manevi tazminat konusunda da sorumlu olacaktır.

Karşı Tarafın Trafik Sigortası Yok İse;

Bedeni ve Cismani zarar görenler Güvence Hesabı’na başvurabilirler. Maddi hasarlar için zarar verene gitmeleri gerekecektir. Güvence hesabı trafik sigortası olmaması nedeniyle yaptığı ödemeleri sürücü, ruhsat sahibi ve sorumlu kimselere rücu edebilir.

( Güvence Hesabı, kapsamında bulunan zorunlu sigortaların sağladığı teminatlara ilişkin bedeni olarak (sakatlık ve ölüm) zarar görenlere kaza sonrasında sakat kalma halinde sakatlık tazminatı, ölüm halinde ise ölenin desteğinden yoksun kalanlara destekten yoksun kalma tazminatı ödemektedir. )

Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Davası Kime Karşı Açılır?

Trafik kazası hukuki niteliği itibariyle haksız fiil olarak kabul edildiğinden, maddi ve manevi tazminat davası haksız fiil sorumlularına karşı açılır. Ancak, trafik kazalarında haksız fiili bizzat işleyenler dışında da tazminat sorumluları vardır. Trafik kazası neticesinde ölüm, yaralama veya herhangi bir malvarlığı zararı meydana gelmesi halinde aşağıdaki kişilere maddi ve manevi tazminat davası açılabilir:

• Aracın Sürücüsü: Trafik kazasında kusurlu olan aracın sürücüsü aleyhine tazminat davası açılabilir (BK md.49).
• Aracın Sahibi: Aracın sahibi (KTK md.3) kural olarak aracın işleteni olarak kabul edildiğinden trafik kazası nedeniyle tazminat sorumluluğu vardır (2918 sayılı KTK md.85/1).
• Aracın İşleteni: Trafik kazasına karışan aracın işleteni de oluşan her türlü zarardan sorumlu olduğundan işletene de maddi ve manevi tazminat davası açılabilir (2918 sayılı KTK md.85/1). Trafik tescil kayıtlarında aracın sahibi olarak gözüken kimse, aynı zamanda aracın işleteni olarak kabul edilir. Araç sahibi, aracın üzerinde fiili hakimiyeti bulunmadığını, araç için bir başkasının harcamalarda bulunduğunu veya araç üzerindeki ekonomik çıkarın bir başkasına ait olduğunu, işleten sıfatının bulunmadığını kanıtlayabilirse sorumluluktan kurtulabilir. Motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde; aracın işleteni meydana gelen zarardan sorumlu olur. Başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse de işleten olarak kabul edilir (HGK 2015/2890 karar).
• Sigorta Şirketi: Trafik kazasına karışan aracın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası) veya poliçe kapsamına göre İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası (Kasko Sigortası) hangi sigorta şirketi tarafından yapılmışsa, o sigorta şirketi de ölüm, yaralama veya diğer zararlardan sorumludur (KTK md.91). Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A-1.maddesine göre, sigortacı bu poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermesinden dolayı 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder.

Trafik Kazası Tazminatı Talebinin Zamanaşımı Süresi

Motorlu araç kazalarından doğan zararların tazminine ilişkin talepler, zarar görenin, zarar ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yıl ve herhalde, kaza gününden başlayarak on yıl içinde zamanaşımına uğrar.

Dava, cezayı gerektiren bir fiilden doğar ve ceza kanunu bu fiil için daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörmüş bulunursa, bu süre tazminat talepleri için de geçerlidir.

Buna göre, trafik kazasında mağdur olan taraf, bu sürelerin dışında lehine olan ve Türk Ceza Kanunu’nda yer alan sürelere göre; ölümlü trafik kazalarında geriye yönelik ve sonrası için 15 yıllık bir süreden, yaralanmalı trafik kazalarında ise geriye dönük ve sonrası için 8 yıllık süreden faydalanabilir.

Maddenin devamında ise tazminatın iadesine ilişkin zaman aşımı sürelerine değiniliyor. Tazminat yükümlülerinin birbirlerine karşı rücu hakları, kendi yükümlülüklerini tam olarak yerine getirdikleri ve rücu edilecek kimseyi öğrendikleri günden başlayarak 2 yılda zaman aşımına uğruyor.

Kaza Sonucunda Ölüm Vuku Halinde Yakınlarının Talep Edeceği Tazminat Hakları;

• Destekten yoksun kalma tazminatı,
• Cenaze ve defin giderleri,
• Vefat edenin, vefatı anına kadar yapılan tedavi giderleri ve diğer masraflar,
• Kazaya karışan aracın uğradığı hasara ilişkin maddi tazminat

Mahkemeler genelde bu davaları belirli bir miktara sabitlemiş buna göre genelde bir rakam vermektedir. Bu rakamlarda en fazla 2.000-TL’yi bulmaktadır. Ancak daha fazla yapılmış bir masraf var ve faturalandırılabiliyorsa talep edilebilir.

Ölümlü Trafik Kazası Manevi Tazminat

Ölümlü trafik kazası neticesinde vefat edenin , yakınlarının , ölüm nedeniyle yaşadığı üzüntü ve ıstırabın bir parça da olsa tatmin edilebilmesi amacıyla kanun koyucu tarafından öngörülmüş bir tazminat türüdür. Ölümlü trafik kazası nedeniyle talep edilen manevi tazminata ilişkin takdiri yasa koyucu münhasıran hakime vermiştir. Dosya Hakimi talep konusu maddi tazminata ilişkin karar verirken, dosyaya sunulan raporlar ve diğer maddi deliller doğrultusunda hareket etmek zorunda iken, ölümlü trafik kazası neticesinde manevi tazminat hususunda, hakim karar verme serbestisine sahiptir. Fakat bu serbesti , hakimin keyfi bir şekilde karar verebileceği anlamına da gelmemektedir. Dosya hakimi, davalı ve davacı tarafların sosyo-ekonomik durumları, ölümlü trafik kazasının ve bunun neticesinde gerçekleşen vefatın ilgililer üzerindeki etkisi gibi gerçekleri dikkate alarak hakkaniyete uygun bir tazminata hükmedecektir.

Yaralamalı Trafik Kazaları

Yaralamalı trafik kazalarında, kaza neticesi yaralanan kişinin yaşamı sürdüğü için destekten yoksun kalma tazminatı yoktur. Trafik kazası neticesinde kazadan etkilenen kişi,

• Kaza dolayısı ile yapılan tedaviye ilişkin giderleri,
• Kaza dolayısı ile hastanede veya evinde yattığı, tedavi gördüğü süreç içerisinde çalışamadığı için mahrum kaldığı gelirlerin tazminini isteyebilir.
• Kaza nedeniyle yaşadığı elem ve ıstırap için yine manevi tazminat talep edebilecektir.

Trafik Kazası Avukatı

Trafik kazası avukatı arayışına giren mağdur veya şüpheli taraflar bu aşamadan sonra hukuki süreci doğru yönetmek istemektedirler. Trafik kazası avukatı gibi ihtisas alanı olmamasına rağmen hasar ve diğer hukuki alanlarda yardım almak amacıyla trafik kazası avukatı tabiri kullanılmaktadır. Trafik kazası davalarına bakan avukatlar istanbul’da bu alanda özellikle çalışma yapmaktadır.

Başvuru sürecinde özellikle hasar şirketi adı ve unvanıyla hareket eden kimseler çoğu zaman hukuki yeterliliğe ve gereken sorumluluk bilincine sahip olmayan kimseler olabilmektedir. Bu nedenle yeterli eğitime ve donanıma sahip olan ve sorumlulukları bulunan ceza avukatı yardımıyla alınması sonradan oluşabilecek zararların önüne geçilmesinde yarar sağlayabilir.