CMK 119 Hukuka Aykırı Ev Araması

13.10.2020

Son zamanlarda özellikle katalog suçlardan olan uyuşturucu ticareti soruşturmalarında sıklıkla karşılaştığımız, duyduğumuz problemlerden birisi hukuka aykırı ev araması yapılmasıdır. Ceza hukukçuları ve ceza avukatları en başta hukuka aykırılıklar yönünde dosyayı almaktadır. Ancak Cumhuriyet savcısıda soruşturma aşamasında şüphelinin sadece aleyhine değil lehine delilleri de bulmak, araştırmak yükümlülüğü vardır. Çoğu zaman iddianamelerin düzenlendiğini hukuka aykırılıkların da esas mahkemesinde tartışıldığı bir ortam içindeyiz.

Hukuka aykırı başlamış bir soruşturma mutlaka silsile yoluyla devam eder ve bunu soruşturma dosyasındaki eksiklerden, paket halinde ( arama, muhafaza altına, el koyma, savcı görüşme ) gibi hepsi bir arada tutanaklardan anlarız.

Yazı İçeriği

Hukuka Aykırı Yolla Elde Edilmiş Delillerin Dolaylı Etkisi
Ev Konut Arama Kararı Nasıl Olmalıdır ?
Ev – Konut Aramasında Komşu Hazır Edilmesi
Hukuka Aykırı Ev Araması ve Yargıtay Beraat Kararı
- İlgili Diğer Yazılar :

Hukuka Aykırı Yolla Elde Edilmiş Delillerin Dolaylı Etkisi

Zehirli ağacın meyveside zehirlidir ilkesi gereği eğer ki hukuka aykırı yolla edilmiş bir delil varsa hukuka aykırılıklara illiyet bağı ile elde edilen tüm deliller ve tedbirler de hukuka aykırı varsayılmalıdır. Hukuka aykırı üst aramasıyla başlayan soruşturma devamında ev araması yapıldıysa işte o ev arama kararıda hukuka aykırı olmalıdır.

Ev Konut Arama Kararı Nasıl Olmalıdır ?

Öncelikle CMK Madde 119 hükmüne göz atmamız gerekiyor.

Hâkim kararı üzerine veya gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısının, Cumhuriyet savcısına ulaşılamadığı hallerde ise kolluk amirinin yazılı emri ile kolluk görevlileri arama yapabilirler. Ancak, konutta, işyerinde ve kamuya açık olmayan kapalı alanlarda arama, hâkim kararı veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısının yazılı emri ile yapılabilir. Kolluk amirinin yazılı emri ile yapılan arama sonuçları Cumhuriyet Başsavcılığına derhal bildirilir.

Kanun maddesinde ev – konut arama kararı için hakim kararı olması gerektiği ancak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ise Cumhuriyet savcısı izni ile arama kararı yapılabileceği belirtilmiştir.

Uygulamada genellikle gecikmesinde sakınca bulunan hal olduğu belirtilip c.savcısı izni ile arama yapılmaktadır. C. savcısı ev arama kararında dikkat edilmesi gereken husus ;

gecikmesinde sakıncalı bulunan hal olması
yazılı emir

olması gerektiğidir. Cumhuriyet savcısı arama kararında mutlaka gecikmesinde sakıncalı olan hali belirtmesi ve gerçekten de bu halin var olması gerekiyor. Bir diğer husus olan yazılı emir ise cumhuriyet savcısı tarafından verilmesi gerekiyor. Bu yazılı emiri alan kolluk tutanağa geçmemelidir. Yani emri alan kolluk emri yazılı hale getiremez. Ayrı bir arama emri tutanağı yazılı emri olması gerekir. Bu hal yazılı ispat edilebilecek her türlü iletişim kanalıyla SMS ile olabilir.

Ev – Konut Aramasında Komşu Hazır Edilmesi

Uygulamada yaşanılan sorunlardan bir diğeri de arama işlemi yapılırken komşuların daha sonradan hazır edilmesi ve tutanağın imza altına alınmasıdır. Cumhuriyet savcısı olmaksızın yapılacak aramada en az iki komşunun hazır edilmesi gerekir.

CMK 119 /(4) – Cumhuriyet savcısı hazır olmaksızın konut, işyeri veya diğer kapalı yerlerde arama yapabilmek için o yer ihtiyar heyetindenveya komşulardan iki kişi bulundurulur.

Hukuka Aykırı Ev Araması ve Yargıtay Beraat Kararı

20. Ceza Dairesi 2018/5887 E. , 2020/3545 K.
“İçtihat Metni”

Mahkeme :ERZURUM Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi
Suç :Uyuşturucu madde ticareti yapma
Hükümler :1. Mahkûmiyet; Van 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 14/03/2018 tarih, 2017/140 esas ve 2018/84 sayılı kararı
2. İstinaf başvurusunun esastan reddi; Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesinin 27/09/2018 tarih 2018/2232 esas ve 2018/1258 karar sayılı kararı

Bölge Adliye Mahkemesince verilen hüküm sanık müdafii tarafından temyiz edilmekle, temyiz edenin sıfatı, başvurunun süresi, kararın niteliği, ve temyiz sebeplerine göre dosya incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ :
5271 sayılı CMK’nın 288. ve 294. maddelerinde yer alan düzenlemeler ile CMK’nın 289. maddesinde sayılan kesin hukuka aykırılık halleri dikkate alınarak, sanık müdafiinin temyiz dilekçesinde belirttiği temyiz sebeplerinin hükmün hukuki yönüne ilişkin olduğu değerlendirilerek, anılan sebeplere bağlı olarak yapılan incelemede,
Koşullarına uygun olmayan arama hukuka aykırıdır. Böyle bir arama sonucu bulunan deliller ya da suçun maddi konusu “hukuka aykırı yöntemlerle elde edilmiş” olacağından, Anayasa’nın 38. maddesinin 6. fıkrası ile CMK’nın 206. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi, 217. maddesinin 2. fıkrası, 230. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi ve 289. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendi uyarınca hükme esas alınamaz.
Somut olayda, sanık …’in Eren Oto Kiralama isimli işyerinde narkotik madde sakladığına yönelik ihbar üzerine Cumhuriyet savcısının yazılı arama emri gereğince belirtilen yerde yapılan aramada ofis masasının üst bölgesinde sonradan yapılan gizli bölme içerisinde 6 paket halinde toz esrarın bulunduğu, arama sırasında hazurun olarak sanığın kardeşi Akan Eren’in hazır olduğu ancak sanığın, kardeşinin arama sırasında evde olduğunu sonradan karakolda imzasının alındığını, sanığın aramada ele geçen suç unsuru şeylerin varlığını ve zilyetliğini kabul etmediğini, başka kişiler tarafından evine konulmuş olabileceğini savunması karşısında, CMK’nın 119. maddenin 4. fıkrasında, “Cumhuriyet Savcısı hazır olmaksızın konut, iş yeri veya diğer kapalı yerlerde arama yapabilmek için o yer ihtiyar heyetinden veya komşulardan iki kişi bulundurulur.” şeklinde düzenleme bulunduğu, sanığın savunmalarında bu kapsamda itirazlarını ileri sürdüğü, dolayısıyla arama sırasında ihtiyar heyeti azalarından veya komşularından bir kişinin eksik bulundurulmuş olmasının kanuna aykırılık teşkil ettiği, delillerin sıhhatini şüpheli hale getiren bir durumun söz konusu olduğu, bu arama sonucu bulunan uyuşturucu madde hem “suçun maddî konusu” hem de “suçun delili” olup hukuka aykırı yöntemle elde edildiğinden hükme esas alınamayacağı, Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 28/05/2015 tarih 2013/464 esas 2015/132 karar sayılı kararında belirtildiği üzere dosyadaki hukuka aykırı yöntemlerle elde edilen deliller değerlendirme dışı tutulduğunda ise sanığın mahkûmiyetine yeterli her tülü şüpheden uzak, kesin başkaca delil de bulunmadığı gözetilmeden sanığın atılı suçtan beraati yerine mahkûmiyetine karar verilmesi,
Kanuna aykırı, sanık müdafiinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olup, Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesinin, 27/09/2018 tarih 2018/2232 esas ve 2018/1258 karar sayılı kararı hukuka aykırı bulunduğundan , 5271 sayılı CMK’nın 302/2. maddesi uyarınca, BOZULMASINA, bozmanın niteliğine göre sanığın SALIVERİLMESİNE, başka bir suçtan hükümlü ya da tutuklu bulunmadığı takdirde salıverilmesinin sağlanması için ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına yazı yazılmasına, 28/02/2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7165 sayılı Kanunun 8. maddesi ile değişik 5271 sayılı CMK’nın 304/1. maddesi uyarınca dosyanın Van 1. Ağır Ceza Mahkemesine, kararın bir örneğinin Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi’ne gönderilmesine, 30/06/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.