Bilişim Sistemleri Dolandırıcılık Suçunda Farklı Kişilere Gönderilen Para Aktarımlarında İştirak ve Zarar Giderimi

19.02.2024

Bilişim sistemleri suretiyle işlenen suçlarda çoğu zaman suçunu unsuru olan haksız menfaat banka üzerinden para aktarımı ile gerçekleşmektedir. Para aktarımının farklı kişilere gönderilmesi veya para aktarımının kişiden bir başka kişiye gönderilmesi halinde banka hesap sahibi olan kişilerin iştirak durumu ve zararın giderilmesi nasıl algılanmalıdır?

X müştekiye karşı işlenen eylem neticesinde müştekinin hesabından farklı kişilere para gönderimi yapıldıysa ve hesap sahipleri arasında organik bir bağ tespit edilmiyorsa bu kişilerin iştirak iradesiyle hareket ettiği söylenemez. Banka hesap sahipleri komisyon karşılığında veya çeşitli sebeplerle 3. kişilere verdiği hesapları neticesinde hesaplarının suçta kullanılabileceğini yada başka banka hesaplarıyla birlikte hesaplarının kullanılabileceğini öngörme ihtimalini değerlendirdiği gerekçelerini kabul etmek mümkün değildir. Diğer hukuki makalelerimizde de banka hesaplarının beyanlarına itibar edilmemesini doğru bulmadığımızı ifade etmiştik. Bu kısımda banka hesap sahibi kartı üzerinden dolandırıcılık yapılacağını biliyor olsa da kendi hesabına gönderilmiş olan miktar kadar sorumluluğu sınırlı tutulmalıdır. Hesabını teslim ettiği kişinin bir mağdurların hesabından bir başka kişinin de hesabına para gönderimi yapmış olmasından ötürü o miktar üzerinden de sorumlu tutulması cezanın şahsiliği ilkesine aykırı olduğundan isabetli bulmadığımızı ifade etmeliyim.

Bir örnek vermek gerekirse, A,B,C daha evvel kararlaştırdığı bir ev soygununda A gözcülük yaparken, B ve C isimli kişiler evin içinde hırsızlık yaparken evin içinde bulunan bir kişiyi ayrıca öldürmeye çalışmış ise gözcülük yapan A isimli kişinin sorumluluğu hırsızlık suçu ile sınırlı tutulurken B ve C isimli kişiler hem hırsızlık hem de öldürmeye teşebbüs suçuyla sorumlu tutulmalıdır.

Burada da banka hesabının kullanılması üzerinden dolandırıcılık yapılmasına müsaade etmiş bir kişinin banka hesabına yine dolandırıcılık suçunda kullanılmış bir banka hesabından gelen para gönderimi arasında başka bir bağ yoksa iştirak durumu olduğundan bahsedilemez. Bu durumda olan dosyalarda aynı fiil sebebiyle oluştuğundan aynı dosyada yargılaması yapılır ancak iştirak sebebiyle arttırım yapılmamalıdır. Dolandırıcılık suçunun ağırlaşmış hallerinde örgüt halinde işlenen suçlar ve 158/3. fıkrasında ise 3’den fazla kişi ile suçun işlenmesinin daha ağır sonuçları olacağını düzenlemiştir. Bu sebeple iştirak hükümlerinin uygulanabilir olması somut dosya açısından önem taşımaktadır.

Bir diğer konu ise etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilir olmasıdır. Düşünelim ki 1 milyon tl banka hesabı bulunan mağdurun dolandırıcılık eylemi sonrası 990 bin tl A isimli kişinin hesabına gönderilmiş ve 10 bin tl ise B isimli kişinin hesabına gönderildiğinde B isimli kişiden toplam 1 milyonluk zararın ödenmesini beklemek kanunun amacına da aykırı olacaktır. Bu sebeple iştirak başka delillerle desteklenerek kanıtlanmadıysa B isimli kişi 10 bin tl tutarındaki rakamı ödediğinde etkin pişmanlıktan yararlanması gerektiğini düşünmekteyiz.