Uyuşturucu Ticareti Suçunda İddianamenin İadesi
Daha önceki yazılarımızda uyuşturucu ticareti, uyuşturucu temin etmek suçlarına ilişkin usul hataları ve haksız tutuklamalara değinmiştik. Bu yazıda uyuşturucu ticareti suçunda iddianamenin iadesine neden karar verilmesi gerektiğine değineceğiz.
Uygulamada kişinin üstündeki yakalanan uyuşturucu maddelerin miktarı veya bunun yanında elde veriler ışığında polis yani kolluk suç tipine uyuşturucu ticareti yapmak amacıyla bulundurma suçunu işlediğini ileri sürererek savcılığa gönderdiği akabinde kişi sulh ceza mahkemesine gönderilerek tutuklandığı görülür. Yani bir silsileyle kişi hakkında uyuşturucu ticareti suçunu işleyip işlemediği kesin değil iken hakkında bir işlem tesis edilmektedir. İşin bu tarafı uyuşturucu ticareti suçunun etkin soruşturma yapılamaması ile alakalı olduğunu söylemeliyiz. Okuduğum bir Yargıtay kararında yerel mahkeme suçun subütunu etki edecek delillerin toplanamamış olması sebebiyle uyuşturucu ticareti suçundan iddianame düzenlenmesinin iade sebebi diyerek iade etmiştir. Savcılığın itirazı üzerine Yargıtay’da ele alınan dosya iddianamenin suçun nevinin belirlenmesi gerekçesiyle iade edilemeyeceğine vurgu yaparak bozmuştur. Ancak bu karar uyuşturucu suçları için bence çok ama çok yanlıştır. Ayrıca o yerel mahkemeyi kutluyorum.
Tokat atan faili yani basit kasten yaralama suçunu işleyen birini kasten adam öldürdü diyerek cezaevine atmakla uyuşturucu madde kullanmak amacıyla uyuşturucu madde bulunduran kişiye uyuşturucu ticareti yaptığı yönüyle iddianame düzenlemek öyle zannediyorum ki aynı ağırlıkta bir yanlışlıktır.
Uyuşturucu madde toplum sağlığına verdiği zararlar tartışmasızdır. Ancak bu suçu işleyenlerle mücadele hukuka uygun yollar ile yapılmalıdır. Yargının kurucu unsurları avukat, savcı ve hakimler kanunlara bağlı hukuka uygun elde edilmiş deliller ile muhakemeyi yürütür. Yani kişinin suç işlediğinden kesin olunsa bile o kişiye isnad edilen suçu hukuka uygun elde edilmiş deliller ile ispatlanması gerekir. Avukatlık mesleği ve avukat, toplum düzeninin adalet çarkının doğru yürümesini amaç edinmiştir. Avukat, suçlu veya fail nezdinde olaya bakamaz. Önemli olan adalet çarkının her halükarda işlemesi ve şüpheli veya sanığın adalete erişim hakkının tam anlamıyla kullanılmasını sağlamaktır. Bu sebeple kişiye isnad edilen suçta hukuka aykırılıklar varsa avukat bu hususları muhakemede ele alınmasını sağlayacaktır. Cumhuriyet savcsınında görevi sanık lehine delilleri toplamaktır. Mahkemelerinde görevi hukuka uygun elde edilmiş deliller ile hüküm kurmaktır. Yani yargının 3 temel kurucu unsurunun ortak noktalarından birisi hukuka uygun elde edilmiş deliller yani adil yargılanma hakkının doğru uygulanmasının garantörü olmasıdır.
Hal böyle olunca kişinin üzerinde yakalanan uyuşturucu madde miktarı veya diğer delillere bağlı olarak kişiye uyuşturucu ticaretinden soruşturma yapmak ve iddianame düzenleyebilmek için elde edilen delillerin kesin bir şekilde uyuşturucu kullanmak amacıyla uyuşturucu suçunu oluşturmadığı ortaya koymalıdır. Kolluk soruşturmanın başı değildir. Yani kolluk yakalama ve ifade alma tutanağına uyuşturucu ticareti yazdı diye savcı buna bağlı olarak kalmamalıdır. Savcı edindiği hukuki bilgi ve tecrübesiyle kendisine CMK 160 gereği yüklenen yükümlülük gereği kişinin lehine delilleri de değerlendirmelidir. Önce savcılık makamının kişiye uyuşturucu ticareti suçundan iddianame düzenlemeden önce neden uyuşturucu kullanmak amacıyla uyuşturucu bulundurma suçu olmadığını incelerse belki daha kolay bir yöntem olabilir.
Tam ve yeterli deliller bulunmadan kişi hakkında uyuşturucu ticareti suçundan iddianame düzenlenmiş ise mahkeme iddianameyi iade etmelidir.
CMK 174/1-b – Suçun subütuna etki edecek delilin toplanmamış olması sebebiyle iddianame iade edilmelidir.
Mahkeme suçun hukuki nitelendirmesinin yanlış olması sebebiyle iddianameyi iade edemez maddesine dayanarak iddianameni iade etmekten kaçınmamalıdır.
CMK 174/2 – Suçun hukukî nitelendirilmesi sebebiyle iddianame iade edilemez.
2019’da getirilen düzenlenme ile birlikte kanunkoyucu iddianamelerin için daha sağlam ve kişilerin lekelenmeme haklarını ortaya koymak üzere 174/1-b maddesini kabul etti. Bu kanun maddesi sadece kanunda yer alsın okuyalım diye değil birçok iddianamenin yerinde düzenlenmediği görülerek daha sıkı bir denetim getirildi.
Uyuşturucu kullanmak amacıyla madde bulunduran kişiye uyuşturucu ticaretinden iddianame düzenlenmesinin kişi nezdinde yaratacağı bir hak kaybı daha olacaktır.
Türk Ceza Kanunu 191 / (2) Bu suçtan dolayı başlatılan soruşturmada şüpheli hakkında 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 171 inci maddesindeki şartlar aranmaksızın, beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir. Cumhuriyet savcısı, budurumda şüpheliyi, erteleme süresi zarfında kendisine yüklenen yükümlülüklere uygun davranmadığı veya yasakları ihlal ettiği takdirde kendisi bakımından ortaya çıkabilecek sonuçlar konusunda uyarır.
Kanun maddesine göre ilk defa uyuşturucu maddeyi kullanmak için bulunduran kişi için kamu davasının ertelenmesi kararı verilmektedir. Eğer ki kişi hakkında uyuşturucu ticareti suçlamasıyla bir iddianame düzenlenir de daha sonradan kovuşturma aşamasında bu suçun uyuşturucu madde kullanmak amacıyla uyuşturucu bulundurma suçu oluştuğu dikkate alınırsa kişiye bu suçtan ötürü ceza verilmektedir. Bu sebeple kanunkoyucu ilk defa uyuşturucu kullanım amacıyla uyuşturucu madde bulunduran kullanan kişilerin topluma kazandırılması için kanun maddesinin etkin bir şekilde kullanılmaması sonucu doğurmaktadır. Uyuşturucu kullanım amacıyla bulundurma suçunu işlemiş kişilerin etkin bir şekilde soruşturmasının yapılarak eğer ki kişi ilk defa uyuşturucu bulunduruyorsa kamu davasının ertelenmesi kararı alınmalıdır.
İlgili Makaleler :
1gr mari yakalattı sevgılım ılk dosyası nasıl sonuclanır
E bir zahmet okuyun.